นางธีรารัตน์ สมพงษ์ รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 ชลบุรี (สศท.6) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า จากที่ สศก. ได้เผยแพร่ข้อมูลผลพยากรณ์ไม้ผลตะวันออก รอบที่ 1 ปี 2566 ไปแล้วนั้น โดยได้คาดการณ์ว่า ไม้ผลตะวันออก 4 ชนิด ได้แก่ ทุเรียน มังคุด เงาะ และลองกอง ในพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ จันทบุรี ระยอง และตราด คาดว่า จะมีผลผลิตรวม 1,163,618 ตัน ลดลงจากปี 2565 ที่มีจำนวน 1,189,522 ตัน (ลดลง 25,904 ตัน หรือร้อยละ 2) เนื่องจากสภาพอากาศแปรปรวน มีฝนตกชุกต่อเนื่องตลอดทั้งปี ส่งผลให้การออกดอกของไม้ผลเว้นช่วง ประกอบกับมีการโค่นต้นมังคุด เงาะ ลองกอง ที่ให้ผลแล้วออกเพื่อปลูกทุเรียนทดแทน ทำให้เก็บเกี่ยวผลผลิตได้ลดลง โดยผลผลิตจะเริ่มทยอยออกสู่ตลาดตั้งแตกลางเดือนกุมภาพันธ์ ต่อเนื่องจนถึงต้นเดือนตุลาคม 2566 และจะออกชุกช่วงกลางเดือนเมษายนถึงกลางเดือนพฤษภาคม 2566 คิดเป็นร้อยละ 63 ของผลผลิตรวมทั้งหมด
           ในการนี้ สศท.6 ได้ร่วมกับคณะทำงานย่อยเพื่อพัฒนาระบบข้อมูลและโลจิสติกส์ ภาคตะวันออก และได้มีการประชุมไปเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2565 เพื่อติดตามสถานการณ์ไม้ผลอย่างใกล้ชิดในพื้นที่ พบว่า ขณะนี้ ทุเรียน ออกดอกแล้วร้อยละ 65 พัฒนาการส่วนใหญ่อยู่ในระยะหัวกำไล ระยะมะเขือพวง และดอกเริ่มบาน โดยทุเรียนที่จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ก่อน คือ ทุเรียนพันธุ์เบาและทุเรียนที่บังคับสารออกดอก ได้แก่ พันธุ์กระดุม พันธุ์พวงมณี และพันธุ์หมอนทองบางส่วน เริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์ถึงต้นเดือนสิงหาคม 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในช่วงกลางเดือนเมษายน 2566 เนื่องจากในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีซึ่งเป็นแหล่งผลิตหลัก ได้รับผลกระทบจากสภาพอากาศแปรปรวน ฝนตกต่อเนื่อง สลับกับอากาศหนาวเย็น ทำให้ต้นปรับสภาพไม่ทัน พบโรคไฟทอปเธอร่าระบาดในหลายพื้นที่ ทุเรียนให้ผลผลิตไม่เต็มต้น ประกอบกับมีทุเรียนที่เริ่มให้ผลผลิตใหม่ ปี 2566 เป็นปีแรกเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก ส่งผลให้ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ลดลงร้อยละ 1 แต่ปริมาณผลผลิตรวมของทุเรียนยังเพิ่มขึ้นร้อยละ 3 เนื่องจากเนื้อที่ให้ผลรวมที่เพิ่มขึ้นร้อยละ 5  มังคุด ออกดอกแล้วร้อยละ 4 ส่วนใหญ่อยู่ในระยะใบเพสลาดพร้อมจะออกดอกได้มากขึ้นในช่วงปลายเดือนธันวาคม 2565 ถึงเดือนมกราคม 2566 หากฝนหมดช่วงและมีลมหนาวโชย มังคุดปีนี้จะมีหลายรุ่น เริ่มเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่กลางเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนสิงหาคม 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในเดือนพฤษภาคม 2566 ผลผลิตต่อไร่ ลดลงร้อยละ 13 ส่งผลให้ผลผลิตรวม ลดลงร้อยละ 15 ซึ่งปีที่ผ่านมามังคุดติดดอกออกผลมาก ทำให้ปีนี้บางต้นที่ไม่สมบูรณ์หยุดพักต้นสะสมอาหาร และฝนตกชุก ทำให้มังคุดในระยะที่จะพัฒนาเป็นดอกแตกใบอ่อนแทน เงาะ ออกดอกแล้วร้อยละ 12 ส่วนใหญ่อยู่ในระยะเตรียมต้น เตรียมใบสะสมอาหารพร้อมพัฒนาการออกดอกได้มากขึ้น โดยจะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนสิงหาคม 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในเดือนพฤษภาคม 2566 เงาะที่จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ก่อนคือเงาะสีทองในแหล่งผลิตจังหวัดตราด ภาพรวมผลผลิตต่อไร่ ลดลงร้อยละ 5 ผลผลิตรวม ลดลงร้อยละ 7 จากเกษตรกรโค่นต้นและตัดแต่งกิ่งเงาะต้นใหญ่ที่มีอายุมาก มีทรงพุ่มสูงใหญ่ เพื่อควบคุมความสูงทำให้ทรงพุ่มเตี้ยและเล็กลงให้ง่ายต่อการเก็บเกี่ยว ส่งผลให้ผลผลิตต่อต้นและผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ลดลง  ลองกอง ยังไม่ออกดอก ซึ่งลองกองที่ออกดอกมาก่อนหน้าถูกฝนชะดอก ดอกฝ่อ ไม่สามารถพัฒนาเป็นช่อดอกได้ ขณะนี้เกษตรกรงดการให้น้ำเพื่อให้ต้นขาดน้ำและใบโศกสลดเหลืองกระตุ้นการออกดอกของลองกอง คาดว่าเตรียมพร้อมออกดอกได้มากขึ้นในสภาวะฝนทิ้งช่วงตั้งแต่ปลายเดือนธันวาคม 2565 ถึงเดือนมกราคม 2566 เริ่มเก็บเกี่ยวได้ในช่วงต้นเดือนพฤษภาคมถึงต้นเดือนตุลาคม 2566 ผลผลิตจะออกมากช่วงปลายเดือนมิถุนายนถึงกลางเดือนกรกฎาคม 2566 ผลผลิตต่อไร่ ลดลงร้อยละ 2 ผลผลิตรวม ลดลงร้อยละ 9 เกษตรกรดูแลเอาใจใส่น้อยลง ส่วนใหญ่ปลูกเป็นพืชแซมระหว่างไม้ผลอื่นและปลูกริมรั้วเป็นขอบแดน ปลูกแบบแปลงเดี่ยวเหลือน้อย
            สำหรับแนวทางการบริหารจัดการผลไม้ภาคตะวันออก ปี 2566 เน้นมาตรการป้องกันปัญหาการตัดทุเรียนอ่อนอย่างเข้มงวดและต่อเนื่องเพื่อควบคุมคุณภาพทุเรียน ซึ่งแหล่งผลิตใหญ่จังหวัดจันทบุรี โดยกรมส่งเสริมการเกษตร จัดทีมเล็บมือนาง ออกตรวจวัดเปอร์เซ็นต์น้ำหนักแห้งในเนื้อทุเรียนตามมาตรฐานสินค้าเกษตรทุเรียน มกษ. 3-2556 ของสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) กำหนดพันธุ์กระดุม ไม่น้อยกว่า 27 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง พันธุ์ชะนีและพันธุ์พวงมณี ไม่น้อยกว่า 30 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง พันธุ์หมอนทอง ไม่น้อยกว่า 32 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง หากต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนดถือว่าเป็นทุเรียนด้อยคุณภาพ (ทุเรียนอ่อน) และกรมวิชาการเกษตร โดยทีมเล็บเหยี่ยว สวพ.6 ตรวจทุเรียนด้อยคุณภาพ ทุเรียนสวมสิทธิ์ก่อนปิดตู้ส่งออกของล้งส่งออก หากตรวจพบเกิดปัญหาส่งต่อทีมชุดเฉพาะกิจของกระทรวงมหาดไทย นำทีมโดยปกครองจังหวัดและปกครองอำเภอ หน่วยงานความมั่นคงในพื้นที่เพื่อดำเนินการตามกฎหมาย นอกจากนี้ มีการสร้างเครือข่ายและสายข่าวแจ้งเบาะแสติดตามและรายงานในระดับพื้นที่ จัดอบรมมือคัดและมือตัดทุเรียนเพื่อสร้างมาตรฐานและความเข้าใจร่วมกัน และกำหนดวันเก็บเกี่ยวทุเรียนภาคตะวันออก พันธุ์กระดุมและพันธุ์พวงมณี เก็บเกี่ยวได้วันที่ 10 มีนาคม 2566 พันธุ์ชะนี เก็บเกี่ยวได้วันที่ 20 มีนาคม 2566 และพันธุ์หมอนทอง เก็บเกี่ยวได้วันที่ 15 เมษายน 2566 เพื่อยกระดับมาตรฐานคุณภาพทุเรียน สร้างแบรนด์ “GOLD/STAR” ทุเรียนตะวันออก
            อย่างไรก็ตาม สศท.6 จะติดตามรายงานข้อมูลการผลิตไม้ผลภาคตะวันออก ครั้งที่ 2/2566 ในช่วงปลายเดือนมกราคม 2566 และมีกำหนดลงพื้นที่สำรวจข้อมูลสถานการณ์การออกดอก ติดผล และเก็บเกี่ยวผลผลิตจริงกับเกษตรกรผู้ปลูกไม้ผลทั้ง 4 ชนิด ในช่วงต้นเดือนมีนาคม 2566 เพื่อใช้ข้อมูลวางแผนบริหารจัดการผลไม้ โดยคณะกรรมการพัฒนาและบริหารจัดการผลไม้ (Fruit Board) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป สำหรับท่านที่สนใจสามารถสอบถามข้อมูลไม้ผลภาคตะวันออกเพิ่มเติมได้ที่ สศท.6 ชลบุรี โทร 0 3835 2435 หรืออีเมล zone6@oae.go.th